Η Κούλα Μπεκιάρη μέσα από την πένα του Τώνη Σπητέρη

Ο Τώνης Σπητέρης εκτιμούσε βαθύτατα και ανέπτυξε φιλική σχέση με την Κούλα Μπεκιάρη. Ανάμεσα σε βιογραφικά σημειώματα, αλληλογραφία, αποδελτιώσεις πηγών, φωτογραφίες έργων και αποκόμματα δημοσιευμάτων , τα οποία διασώζονται στο αρχείο του, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το παρακάτω κείμενό του1 για την καλλιτέχνιδα:

Ψυχική τοπιογραφία της Κούλας Μπεκιάρη
Η Κούλα Μπεκιάρη είναι από τους καλλιτέχνες που κατορθώνει να μεταβάλλει το όνειρο σε δική της ιδιόρρυθμη πραγματικότητα. Μια οραματική προδιάθεση την οδηγεί στη σύλληψη και τη μεταμόρφωση του ειδώλου της φύσης, σε ποιητικό αντίλαλο, στη μετατροπή της εικόνας σε ζωτική πραγματικότητα. Κύριο ρόλο στη δημιουργική της ενέργεια διαδραματίζει ο φορέας του φωτός, το παλμικό παίξιμο και η αξιολόγηση των κραδασμών του. Στη χρωματική διάπλαση, η εικονική παράσταση, ξεπερνώντας κάθε προσδιοριστικό περιγραμμικό πλαίσιο, ξεχύνεται με παλλόμενο ρυθμό, διαπλάθοντας πολυσύνθετες χρωματικές αρμονίες, ελευθερωμένες από κάθε συμβατική εποπτεία του φυσικού κόσμου. Τα βασικά χρώματά της, το βαθυγάλαζο, η ώχρα, το κόκκινο, συμπλέκονται με ανεπαίσθητα περάσματα με τονικές υπογραμμίσεις ή φωτεινές συγκρούσεις, με το πορτοκαλί, το μαβί ή το πράσινο. Έτσι, σε ένα μεταφυσικό κλίμα, υποψιάζεσαι να κινούνται μισοσβησμένες μορφές, που περιδιαβάζουν φανταστικά τοπία, σε ασαφείς περιοχές από γκρίζα και ακαθόριστους τόνους. Άλλοτε πάλι ξεφυτρώνουν πολύχρωμα λουλούδια σε μιαν ονειρική ατμόσφαιρα, όπου η πραγματικότητα διασαλεύεται με τη φαντασία. Η λυρική αυτή προδιάθεση θα μπορούσε εύκολα να καταλήξει σε κοινή ρομαντική ερμηνεία, σε αβασάνιστη τεχνική συνταγή.

Σαν απογυμνώσουμε όμως το εξωτερικό χρωστικό περίβλημα, ξεπροβάλει αλάθητα η κατασκευαστική υποδομή, η γεροσύνη του σχεδίου, η καθ’ όλα προγραμματισμένη συνθετική αιτιολόγηση. Ο ποικιλόμορφος διάλογος του φωτός και της σκιάς προσλαμβάνει έτσι καθοριστική σημασία και βρίσκει τη δικαίωσή του. Γίνεται φανερό πόσο διαφέρει από την κλασική αντίληψη του κιάρο-σκούρο, μέσο «τεχνικό» και όχι «ψυχικό» για την τρισδιάστατη απόδοση του χώρου. Η Μπεκιάρη χειρίζεται τη φωτοσκίαση σε αιτιολογική συνάρτηση με τις ψυχολογικές καταστάσεις σα μετουσίωση της ταραχής που συγκινεί σε ορισμένες στιγμές την ενορατική της φύση. Η εργασία της είναι μια φανερή μαρτυρία συνοχής και συνέπειας. Η έρευνά της ξετυλίγεται σε βάθος και όχι επιφανειακά. Με την ευρύτερη αυτή εποπτεία του κόσμου έχει κατακτήσει αθόρυβα και ταπεινά μια αξιοζήλευτη, ξεχωριστή και ιδιότυπη θέση στη νεοελληνική ζωγραφική, που δυστυχώς ως τώρα τουλάχιστον δεν έχει αναγνωρισθεί.

Παρίσι, 26-03-1973

1Πηγή: Αρχεία Ιστορίας και Τέχνης ΤΙΤ ΑΠΘ, αρ. GR TITSpit f660_5.